آموزش جامع پرداخت ها طبق پیوست شماره 5 در پروژه‌های EPC

در این مقاله به صورت مفصل به آموزش جامع پرداخت ها در پروژه های EPC می پردازیم و در بخش ابتدایی در مورد صورت وضعیت و نحوه محاسبه پیش پرداخت ماژول P در یک پروژه توضیح می دهیم و روند پیشرفت مالی در آن پروژه را بررسی خواهیم کرد. همچنین با یک نمونه واقعی آشنا می شویم که این نمونه بخش کوچکی از موارد واقعی دوره  ویکی پدیا امور پیمان است.
هر پروژه EPC شامل :

1. موافقت نامه
2. شرایط عمومی
3. شرایط خصوصی
4. پیوست ها

به طور کلی هر پروژه حداقل 20 پیوست دارد که یکی از پیوست های آن ” پرداخت ها ” است که روش های پرداخت را توضیح می دهد که هم در مورد پیش پرداخت و هم در مورد صورت وضعیت است. در ادامه با مثالی آ شنا می شویم که یک نمونه واقعی است و پیوست شماره 5 آن در رابطه با پرداخت ها است. بخش حائز اهمیت در این مبحث، با عنوان ” نحوه محاسبه پیش پرداخت فاز تدارکات P طبق پیوست پرداخت در پروژه های EPC” مشخص شده است که در تصویر زیر نشان داده شده است.

پیش پرداخت مربوط به P

الف: میزان پیش پرداخت – مبلغ پیش پرداخت به تفکیک بخش ریالی و ارزی خرید کالا و تجهیزات، معادل بیست و پنج درصد (25%) مبلغ هر بخش، در برابر دریافت ضمانت نامه بانکی معتبر و قابل قبول از طرف کارفرما برای هر بخش است.
تبصره : پیمانکار می بایست در خصوص ارائه ضمانت نامه بخش ارزی ، وفق بند 2 ماده 55 شرایط خصوصی عمل نماید.
ب: تادیه پیش پرداخت _ تادیه پیش پرداخت بخش ریالی و ارزی خرید و تامین کالا و تجهیزات طی دو قسط به شرح ذیل خواهد بود:
قسط اول ) معادل ده درصد (10%) مبلغ پیش پرداخت بخش ریالی و ارزی خرید و تامین کالا و تجهیزات ، به منظور تقویت بنیه مالی پیمانکار پس از ارائه پیشنهادات فنی از فروشنده (سازنده) مورد تایید کارفرما .
قسط دوم ) معادل نود درصد (90%) مبلغ پیش پرداخت بخش ریالی و ارزی خرید و تامین کالا و تجهیزات در مرحله تکمیل خدمات مهندسی خرید کالا ( مرحله صدور سفارش کالا ، انعقاد و ارائه قرارداد خرید معتبر با فروشنده / سازنده و پس از تایید کارفرما )
تبصره : پیمانکار متعهد می باشد پس از دریافت قسط دوم پیش پرداخت بخش کالای ریالی و ارزی ، حداکثر ظرف مدت دو هفته نسبت به اخذ مدارک مثبته دال بر نافذ شدن قرارداد خود با فروشنده / سازنده و بازرس شخص ثالث اقدام و آن ها را به کارفرما ارائه نماید. در غیر این صورت کارفرما محق خواهد بود نسبت به استرداد وجوه پرداخت شده از محل مطالبات یا ضمانت نامه وی اقدام کند.

همان طور که مشاهده می کنید، در توضیحات راجع به پیش پرداخت ها آورده شده است که 25 درصد مبلغ قرار داد به عنوان پیش پرداخت در نظر گرفته می شود که طی 2 قسط پرداخت می شود. در تصویر زیر یک نمونه واقعی Pro PMS نشان داده شده که به ازای هر کدام از اقلام خریدنی ، یک مبلغ قراردادی مشخص شده است.

قسط اول پیش پرداخت زمانی پرداخت می شود که تا مرحله ارائه پیشنهادات فنی از سمت وندورها و با تایید کارفرما پیشرفت داشته باشیم. خوب است بدانید که مرحله ارائه پیشنهادات فنی سومین مرحله از انجام یک پروژه P است که تمامی مراحل آن به ترتیب در ادامه آمده است:

1. دریافت درخواست متریال از واحد مهندسی
2. تهیه لیست تامین کنندگان
3. جمع آوری پیشنهادات فنی
4. ارسال جدول TC واحد مهندسی به سازنده
5. دریافت جواب جدول TC از سازنده
6. تهیه ارزیابی فنی
7. تهیه ارزیابی مالی
8. انتخاب سازنده در روز مناقصه
9. عقد قرارداد
10. تشکیل جلسه اولیه
11. پرداخت پیش پرداخت
12. تاریخ نافذ شدن قرارداد
13. برگزاری جلسه کیفی جهت نهایی سازی ITP
14. پیشرفت ساخت تا 50 درصد
15. پیشرفت ساخت تا 75 درصد
16. پیشرفت ساخت تا 100 درصد
17. بازرسی نهایی
18. صدور مدرک تایید و مجوز حمل کالا
19. تاریخ رسیدن تجهیز به سایت

با توجه به این مراحل، قسط دوم پیش پرداخت نیز پس از عقد قراداد پرداخت می گردد.
در نمونه بعدی که در ادامه آمده است، مبلغ پیش پرداخت به صورت یکجا پرداخت شده و قسط بندی نمی شود. به تصویر زیر دقت کنید:

همان طور که در شکل بالا نشان داده شده است؛ میزان پیش پرداخت پروژه E , P , C مشخص شده است که با توجه به بند (ب) در بخش P به میزان 15 درصد مبلغ قراردادی پس از مرحله عقد قرارداد پرداخت می شود. پس باید توجه داشت که پیوست های پروژه را با دقت مطالعه کنیم و در رابطه با این موضوع، نحوه محاسبه پیش پرداخت ها در یکی از پیوست های پروژه آمده است که در پروژه با توجه به آن شرایط توضیح داده شده پیش پرداخت محاسبه می گردد.

ویدیو نحوه محاسبه پیش پرداخت فاز تدارکات P طبق پیوست پرداخت در پروژه های EPC

 

نحوه پرداخت صورت وضعیت های موقت مربوط به بخش P
مرحله اول : تا سقف سی و پنج درصد (35%) قیمت کالا/ تجهیزات مندرج در پیمان پس از پنجاه درصد (50%) ساخت و یا تامین کالا/ تجهیزات و ارائه مدارک مثبته با تایید نمایندگان کارفرما و در صورت لزوم بنا به تشخیص کارفرما ، پس از بازدید نمایندگان کارفرما و یا طبق گزارش شرکت بازرسی شخص ثالث به هزینه پیمانکار ، به پیمانکار پرداخت می گردد.
مرحله دوم : مجموع پرداختی تا سقف هفتاد و پنج درصد (75%) قیمت کالا/ تجهیزات مندرج در پیمان پس از صد درصد (100%) ساخت و یا تامین کالا/ تجهیزات و تحقق موارد زیر به پیمانکار پرداخت می گردد.
مواردی که در مرحله دوم باید در نظر گرفت، در تصاویر بالا آمده است. همانطور که قبل تر مراحل انجام یک پروژه را به ترتیب آوردیم؛ مرحله 14 پیشرفت ساخت پروژه تا 50 درصد است و مرحله 16 پیشرفت ساخت پروژه تا 100 درصد می باشد که در اینجا در رابطه با نحوه پرداخت پروژه توضیح داده شده که 35 % هزینه زمان پیشرفت ساخت تا 50 درصد پرداخت می شود. همچنین در مرحله دوم 75 % ( تجمعی) تا مرحله ساخت پروژه تا 100 درصد پرداخت می گردد. مرحله سوم نیز در ادامه آمده است.

مرحله سوم : مجموع پرداختی تا نود درصد (90%) قیمت کالا/ تجهیزات مندرج در پیمان پس از وصول کالا/ تجهیزات به کارگاه ، انبار پروژه و یا انبار مورد نظر کارفرما بر حسب مورد فوق نظر کارفرما و صدور اسناد MRS و OPI ارائه مدارک گارانتی جهت هر قلم از کالا از سازنده و یا تامین کننده مربوط به مدت حداقل بیست و چهار (24) ماه از تاریخ تحویل آخرین محموله از هر قلم کالا به انبار کارفرما ، به پیمانکار پرداخت می گردد.
مرحله چهارم یا پایانی : باقیمانده قیمت کالا/ تجهیزات مندرج در پیمان پس از نصب ، راه اندازی و تست عملکردی پروژه به پیمانکار پرداخت می گردد.

در مرحله سوم به طور تجمعی 90 % هزینه را پرداخت می شود. یعنی در صورتی که تا مرحله دوم 75 % را پرداخت شده باشد ، در این مرحله 15 % ما به التفاوت پرداخت می گردد. پرداخت این مرحله منوط به رسیدن تجهیزات به کارگاه یا انبار می باشد. در ادامه مابقی مبلغ قراردادی که 10 % می شود در مرحله چهارم پس از نصب ، راه اندازی و تست عملکرد پرداخت خواهد شد. در پروژه دیگر این روند متفاوت است. در شکل زیر آمده است که روش پرداخت مبلغ قراردادی در فازهای E و P پروژه به صورت است که به تفکیک Main Equipment و Bulk Material آمده است.

تفاوت Main و Bulk در این است که Main تجهیزات خاص و گران و کمیاب تر بوده و Bulk تجهیزات ارزانتر و عمومی تر به است که به هر اندازه می توانید تهیه کنید مانند پیچ و مهره و مواردی که به وفور در ایران هم پیدا می‌شود. در هر دسیپلین تعدادی تجهیز  Main و تعدادی Bulk داریم که در تصویر زیر به عنوان مثال در دسیپلین Piping & Pipeline می توانید مشاهده کنید.

 

 

تمامی مراحل انجام یک پروژه قبل تر توضیح داده شد. در این پروژه برای پرداخت مبلغ قرارداد برخی از این مراحل وزن دارند مثلا برای اقلام Main هنگام پیشرفت ساخت تا 50 % به میزان 30 درصد مبلغ پرداخت می شود و یا هنگام پیشرفت ساخت تا 75 % به میزان 20 درصد پرداخت می شود و غیره. که این موارد در جدول بالا توضیح آمده است و بطور خلاصه ترکیبی از موارد پرداخت Main و Bulk را در شکل زیر مشاهده می کنید که می توان بر اساس آن درصد پیشرفت گرفت و صورت وضعیت بزنیم:

 

 

طراحی این فایل محاسباتی در دوره Pro PMS کاملا آموزش داده شده است که در این دوره به طراحی یک PSR (Procurement Status Report ) پرداخته ایم.

ویدیو آموزش نحوه محاسبه پرداخت صورت وضعیت‌های موقت فاز تدارکات P در پروژه‌های EPC

 

 

تا اینجا درمورد پرداخت مبلغ پیش پرداخت در فاز P  صحبت کردیم، در ادامه درمورد پرداخت مبلغ پیش پرداخت  فاز C  صحبت خواهیم کرد. این موارد بخش کوچکی از دوره ” ویکی پدیا امور پیمان” است که در این دوره مفصلا نمونه های واقعی را بررسی کرده ایم.

 

5 – 1  – 1 – 2 پیش پرداخت مربوط به C
الف: میزان پیش پرداخت – مبلغ پیش پرداخت جهت بخش C  پروژه معادل بیست و پنج درصد(25%) مبلغ اولیه پیمان در بخش اجرا(C) در برابر دریافت ضمانت نامه بانکی معتبر و قابل قبول از طرف کارفرما می باشد.
ب: تادیه پیش پرداخت- تادیه پیش پرداخت در سه قسط به شرح زیر خواهد بود:

• قسط اول معادل چهل درصد (40%) مبلغ پیش پرداخت در بخش اجرا پس از تحویل محل کارگاه
• قسط دوم معادل (30%) مبلغ پیش پرداخت در بخش اجرا پس از تجهیز کارگاه
• قسط سوم معادل سی درصد (30%) مبلغ پیش پرداخت در بخش اجرا پس از از عملیات اجرایی به میزان (30%) مبلغ اولیه پیمان در بخش اجرا طبق صورت وضعیت های موقت بدون محاسبه مصالح پای کار

ج: بازیافت پیش پرداخت- پس از واریز قسط سوم پیش پرداخت در بخش اجرا، بیست و پنج درصد (%25) از مبلغ ناخالص هر صورت وضعیت موقت پیمانکار در بخش اجرا (به استثنای تعدیل، مابه التفاوت نرخ مصالح و پرداخت های مشابه ) کسر می شود.

 

5 – 1  – 1 – 2 پیش پرداخت مربوط به C

مبلغ پیش پرداخت مربوط به فازC  برابر  با 25 درصد مبلغ اولیه پیمان در بخش اجرا است که در 3 قسط قابل پرداخت است:

• مبلغ پرداختی قسط اول : 40 درصد مبلغ پیش پرداخت (40 درصد از کل 25 درصد مبلغ اولیه فاز C)بعد از تحویل زمین یا کارگاه است.
• مبلغ پرداختی قسط دوم :30 درصد مبلغ پیش پرداخت هنگامی که تجهیز کارگاه صورت گرفته و به تایید مشاور رسیده است، قسط دوم پرداخت می شود.
• قسط سوم زمانی پرداخت می شود که پیشرفت ریالی پروژه به 30 درصد مبلغ اولیه پیمان رسیده باشد.

برای پروژه های مختلف مبلغ پیش پرداخت ممکن است متفاوت باشد به همین منظور پروژه دیگری را در ادامه بررسی خواهیم کرد.

1 – 5 میزان پیش پرداخت در قبال اخذ ضمانت نامه مورد تائید کارفرما و به شرح ذیل می باشد:
الف) خدمات مهندسی و طراحی (E):

• 20% مبلغ خدمات مهندسی و طراحی پس از ابلاغ شروع به کار.

ب) تامین کالا و تجهیزات (P):

• مبلغ 15% تامین کالا و تجهیزات بعد از عقد قرارداد با سازندگان کالا.

ج) اجرا (C):
%15 مبلغ بخش اجرا طی دو قسط به شرح زیر:

• %10 پس از ابلاغ شروع به کار و تحویل زمین و تجهیز کارگاه لازم برای شروع عملیات.
• %5 پس از 30% پیشرفت مالی طبق صورت وضعیت های موقت.
• توضیح: مبلغ پیش پرداخت متناسبا “از هر یک از صورت وضعیت های پیمانکار کسر خواهد شد. به نحوی که با پرداخت صورت وضعیت ماقبل نهایی مستهلک گردد.

 

در پروژه دیگری میزان پیش پرداخت در فاز C به این گونه است که:
15 درصد مبلغ پروژه به عنوان پیش پرداخت در دو قسط قابل پرداخت است:

• در قسط اول 10 درصد مبلغ پیش پرداخت، هنگام شروع کار و تجهیز کارگاه در شروع عملیات پرداخت می شود.
• در قسط دوم 5 درصد باقیمانده ، پس از 30 درصد پیشرفت مالی طبق صورت وضعیت های موجود پرداخت می شود.

در هر پروژه روش محاسبه مبلغ پیش پرداخت متفاوت است تنها وجه مشترک در همه پروژه ها ، دریافت پیش پرداخت است که طبق اسناد مناقصه پرداخت خواهند شد.

پرداخت صورت وضعیت های موقت در فاز c

پرداخت صورت وضعیت های موقت در فاز c  با توجه به میزان کارکرد محاسبه می‌شود. نحوه محاسبه صورت وضعیت های موقت درکل پروژه ها در فاز c ثابت است. این موارد به طور کامل و جامع در پیوست شماره 5 با عنوان پرداخت ها (نحوه محاسبه صورت وضعیت و پیش پرداخت فاز اجرا در پروژه های EPC) توضیح داده شده است.

در ویدیو زیر نحوه محاسبه پرداخت پیش پرداخت فاز اجرا P در پروژه های EPC را آموزش می بیند.