تفاوت و شباهت شرایط عمومی پیمان با شرایط خصوصی در چیست؟

در این مقاله قصد داریم به تفاوت ها و شباهت های شرایط عمومی و خصوصی پیمان بپردازیم. تاکنون ابهامات زیادی در مورد شرایط خصوصی و عمومی پیمان وجود داشته است و بسیاری از کارشناسان در درک تفاوت و شباهت های آن دچار ابهام می شوند. در هر پروژه ی عمرانی بسته به نوع پروژه، از یکی از نشریه های تصویب شده سازمان برنامه ریزی و بودجه پیروی میکند. مانند نشریه ۴۳۱۱ که برای پروژه های PC غیر صنعتی استفاده می شود و یا نشریه ۵۴۹۰ برای پروژه های EPC صنعتی و همچنین انواع و اقسام نشریه ها که در مقالات و ویدیو های قبلی به تفصیل توضیح داده شده است.

در ویدیو زیر تفاوت ها و شباهت های شرایط عمومی و شرایط خصوص پیمان را به صورت مفصل توضیح می دهیم.

هر کدام از نشریه های مربوط به هر نوع پروژه شامل سه بخش اصلی می شوند که شامل:
۱. موافقت نامه
۲. شرایط عمومی
۳. شرایط خصوصی

موافقت نامه:

موافقت نامه مابین طرفین نوشته می شود.
شرایط عمومی:

شرایط عمومی یک سری متن، عناوین قراردادی، بندها و زیر بندها هستند که برای پیشبرد پروژه بایستی از آن ها پیروی کنیم.
شرایط خصوصی:

تصور اشتباه عموم این است که شرایط خصوصی می تواند شامل تمامی مواردی که کارفرما مدنظر دارد باشد یا کارفرما هر موردی را می تواند به آن اضافه کند. درواقع تصور می کنند چون شرایط عمومی ثابت است، در شرایط خصوصی می توانند عناوین یا مواد جدید را اضافه کنند. در حالی که این تصور اشتباهی است.
شرایط عمومی شامل یک سری مواد است و بعضی از موارد را توضیح می دهد. این مواد می تواند در همان شرایط عمومی مشخص باشد و یا براساس توافق طرفین باشد. از این طور می توان برداشت کرد که پایان بعضی از مواد باز است و طرفین در شرایط خصوصی پیمان بیشتر در مورد آن توضیح خواهند داد و در تکمیل شرایط عمومی پیمان، توافق طرفین در شرایط خصوصی نوشته می شود.
پس اینطور نیست که شرایط خصوصی هر موردی را بتواند شامل شود. همچنین شرایط خصوصی پروژه های PC  صنعتی با پروژه های EPC صنعتی و نیز EPC غیر صنعتی تفاوت دارد. هر کدام از نشریه ها شرایط عمومی و شرایط خصوصی خودشان را دارند. شرایط خصوصی در اصل یک سری از مواد و بندهای شرایط عمومی را تکمیل می کند. همچنین هیچ موردی در شرایط خصوصی پیمان نمی تواند مواد شرایط عمومی را نقض کند. همانطور که توضیح داده شد شرایط خصوصی تنها تکمیل کننده شرایط عمومی می باشد و توضیحات اجمالی در مورد بندهای شرایط عمومی است.
لازم به ذکر در شرایط خصوصی در مورد تمامی مواد نیز نمی‌توان صحبت کرد، تنها در مورد بندها و موادی که به آن‌ها اشاره شده که طبق توافق طرفین در شرایط خصوصی ذکر خواهند شد، صحبت می کند. در ادامه برای درک بهتر تفاوت شرایط عمومی و خصوصی پیمان یک مثال واقعی خواهیم داشت و به توضیح آن می پردازیم.

در ویدیو مربوط به همین مقاله می توانید مشاهده کنید که یک پروژه واقعی را مثال زدیم که شامل موافقت نامه ، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان می باشد.

برای مثال مربوط به تفاوت ها و شباهت های شرایط عمومی و شرایط خصوص پیمان به موارد زیر توجه کنید:

ماده 55 . پرداخت های ارزی

در صورتی که در ماده 3 موافقت نامه، پرداخت بخشی از مبلغ پیمان به ارز خارج تعیین شده باشد ، نرخ تسعیر  و سایر ضوابط به این گونه پرداخت ها طبق مفاد درج شده در شرایط خصوصی  است.

در این ماده قید شده است که تکمیل کننده این ماده در شرایط خصوصی همین قرارداد آورده شده است. بنابراین در شرایط خصوصی همین فایل ؛ مواد و بندهای مربوطه توضیح داده می شود. در شرایط خصوصی پیمان تنها موادی که در شرایط عمومی پیمان، پایان آن باز گذاشته شده است آورده می شود و به آن می پردازند. اینطور نیست که همه ی مواد شرایط عمومی پیمان را در شرایط خصوصی نیز بیاورند.

در ادامه در قسمت شرایط خصوصی پیمان همان ماده 55 آورده شده است و توضیحات تکمیلی در مورد آن آمده است :

ماده 55 . نرخ تسعیر بخش ارز خارجی و سایر ضوابط مربوط به آن ، به شرح زیر می باشد :

• مبالغ بخش ارزی پیمان بابت بخش تامین کالا و تجهیزات اصلی ؛ به صورت ارزی به حساب معرفی شده از سوی پیمانکار در خارج کشور و یا به حساب فروشنده / سازنده مورد درخواست پیمانکار که به تایید کارفرما می رسد ، واریز خواهد شد.

تبصره : چنانچه طبق تبصره 1 بخش ” ب ” بند 1-3-1-5 پیوست شماره 5 پیمان ، امکان پرداخت به صورت ارزی در خارج از کشور نباشد ، پرداخت بر اساس پیمان در سیستم بانکی داخلی و به صورت ریالی با نرخ روز تسعیر یورو در سامانه نیما انجام خواهد شد. 

در این مثال همانطور که مشاهده کردید ابتدا در شرایط عمومی پیمان یک بند آورده شده است که در شرایط خصوصی برای تکمیل آن توضیحات تکمیلی داده شده است که در واقع ماده 55 قرارداد بوده و تبصره ای برای تکمیل آن آورده شده است .

به مثال دیگری در ادامه توجه کنید:

ماده 28 شرایط عمومی بند 2 : به جز در مواردی که در شرایط خصوصی امکان کار در خارج از ساعت های عادی روز و یا در شب پیش بینی شده باشد، پیمانکار موظف به انجام کارها در ساعت های عادی روز است. همچنین در مواردی که پیمانکار برای جبران عقب ماندگی از برنامه زمانی، درخواست کار در خارج از ساعت های عادی روز و یا کار در شب را از کارفرما بنماید، تنها با تقبل تمام هزینه های اضافی ناشی از آن و پس از تایید کافرما ، مجاز به کار در ساعت های یاد شده است.

در این مثال مشاهده می کنید که در شرایط عمومی در مورد ساعت های پیمانکار گفته شده است که ساعت های کاری به صورت عادی 8 ساعت در روز است، در صورتی که پیمانکار بخواهد بیشتر از این ساعات کاری در روز کار کند موظف است طبق بند مربوطه در شرایط خصوصی پیمان عمل کند و شرایط را در نظر بگیرد. در ادامه ماده 28 بند 2 در شرایط خصوصی آمده است:

ماده 28-2 در شرایط زیر ، پیمانکار مجاز به کار در خارج از ساعت های عادی روز و یا شب است .

• در هر شرایطی تنها زمانی پیمانکار مجاز به کار خارج از ساعت های عادی روز و یا شب می باشد که قبلا موافقت کتبی کارفرما را کسب کرده باشد.
• کلیه هزینه های اضافی انجام کار در ساعات کار عادی کارگاهی ، ساعات کار خارج از ساعات کار عادی کارگاهی و کار در شب به عهده پیمانکار می باشد.

همانطور که پیش تر توضیح داده شد و با مثال واقعی آن توضیحات را تکمیل کردیم، شرایط خصوصی پیمان موارد غیر مرتبط نمی تواند باشد ؛ بلکه توضیحات تکمیلی و کامل کننده در رابطه با مواد و بندهای شرایط عمومی پیمان است، آن هم در مورد موادی که در  شرایط عمومی پایان آن باز مانده است. این موارد بخش کوچکی از دوره جامع و کامل ” ویکی پدیا امور پیمان ” است در آن به طور کامل تمامی شرایط عمومی و خصوصی پیمان ها ، همچنین موافقت نامه و تمامی موارد مربوط به قراردادها توضیح داده می شود.